Od 1 stycznia 2018 r. wszyscy podatnicy VAT będą objęci obowiązkiem comiesięcznego przesyłania ewidencji zakupu i sprzedaży VAT w formie pliku JPK_VAT.
Obecnie praktycznie wielu podatników realizuje już ten obowiązek. Duże, średnie i małe firmy zostały nim objęte, a od 1 stycznia 2018 r. obowiązek ten obejmie także mikroprzedsiębiorców.
Obowiązek przekazywania JPK_VAT wynika z art. 82 § 1b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm., dalej: o.p.). Zgodnie z tym przepisem osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych są obowiązane, bez wezwania organu podatkowego, do przekazywania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3.
Terminy, w jakich poszczególni przedsiębiorcy zostali objęci obowiązkiem przesyłania JPK_VAT, określone są w art. 6 ust. 2 ustawy z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U poz. 846, z późn. zm.).
Z uregulowań tych wynika, że:
Duże przedsiębiorstwa przekazują JPK_VAT od 1 lipca 2016 r.,
Małe i średnie przedsiębiorstwa od 1 stycznia 2017 r.,
Mikroprzedsiębiorcy od 1 stycznia 2018 r.
Czym jest JPK_VAT?
Jednolity Plik Kontrolny (JPK) jest to zbiór danych, tworzonym z systemów informatycznych podmiotu gospodarczego poprzez bezpośredni eksport danych, zawierającym informacje o operacjach gospodarczych za dany okres, posiadającym ustandaryzowany układ i format (schemat XML) umożliwiający jego łatwe przetwarzanie.
W chwili obecnej JPK obejmuje 7 struktur:
- struktura 1 – księgi rachunkowe – JPK_KR,
- struktura 2 – wyciąg bankowy – JPK_WB,
- struktura 3 – magazyn – JPK_MAG,
- struktura 4 – ewidencje zakupu i sprzedaży VAT – JPK_VAT,
- struktura 5 – faktury VAT – JPK_FA,
- struktura 6 – podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_PKPIR,
- struktura 7 – ewidencja przychodów – JPK_EWP.
JPK_VAT to rejestry VAT przedstawione w formacie XML.
Kogo dotyczy obowiązek składania JPK_VAT?
Najkrócej mówiąc, obowiązek składania JPK_VAT będzie dotyczył podatników VAT czynnych, którzy prowadzą ewidencje VAT przy użyciu programów komputerowych.
Z dniem 1 stycznia 2018 r. do przepisów ustawy o VAT dodany zostanie art. 109 ust. 8a, zgodnie z którym ewidencja, o której mowa w ust. 3 (art. 109 ust. 3), prowadzona jest w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych. Wskazane uregulowanie zostało dodane do ustawy o VAT przepisami art. 3 pkt 2 lit. b ustawy z 13 maja 2016 r. Należy stwierdzić, iż nie ma takiej możliwości, aby podatnik VAT nie był objęty obowiązkiem składania i przesyłania pliku JPK_VAT od nowego roku. Nowelizacja przepisów ustawy o VAT spowoduje, że żaden czynny podatnik podatku VAT nie będzie mógł prowadzić ewidencji VAT w formie papierowej.
Czy Excel lub inny arkusz kalkulacjyny jest programem komputerowym?
W wyjaśnieniu opublikowanym przez Ministerstwo Finansów na www.mf.gov.pl Ministerstwo uznało księgi podatkowe prowadzone z wykorzystaniem programów biurowych, w tym arkuszy kalkulacyjnych, za prowadzone przy użyciu programów komputerowych. Tym samym przedsiębiorcy prowadzący księgi podatkowe przy użyciu dowolnego arkusza kalkulacyjnego będą obowiązane do comiesięcznego przekazywania za pomocą środków komunikacji elektronicznej informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT.Ze względu na fakt, że obowiązek przekazywania ewidencji (JPK_VAT) dotyczy czynnych podatników VAT, tj. ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, obowiązkiem przekazywania JPK_VAT nie są objęci:
- podatnicy wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT oraz
- podatnicy zwolnieni ze względu na wartość sprzedaży, tj. u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT.
Terminy przekazania JPK_VAT
Przepisy wymagają, by ewidencja była przekazywana za okresy miesięczne w terminie do 25 każdego dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, oczywiście wskazując miesiąc, którego ta informacja dotyczy. Małe przedsiębirstwa obowiązek przesyłania JPK_VAT obejmie od 1 stycznia 2018 r., dlatego też pierwsze pliki JPK_VAT mikroprzedsiębiorcy będą wysyłać za styczeń w terminie do 26 lutego 2018 r. (25 lutego przyszłego roku przypada w niedzielę).
Jak wysłać plik JPK_VAT?
Pliki JPK_VAT muszą być przekazywane wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Praktycznie oznacza to konieczność wysyłki za pomocą udostępnionej przez Ministerstwo Finansów aplikacji do wysyłania plików JPK; aplikacja jest darmowa i umożliwia utworzenie, weryfikację, szyfrowanie, podpisywanie i przesyłanie JPK do systemu Ministerstwa. Aplikacja wraz z instrukcją dostępna jest na stronie MF: http://www.mf.gov.pl/web/wp/pp/jpk/klient-jpk, lub przy użyciu dostępnych na rynku programów komputerowcyh dedykowanychg do tworzenia i przesyłania plików XML o strukturze logicznej zgodnej ze schematami JPK; producenci oprogramowania księgowego praktycznie już dostosowali swoje systemy do nowych wymagań w zakresie sprawozdawczości JPK i w zasadzie większość programów księgowych umożliwia wygenerowanie i elektroniczną wysyłkę pliku JPK_VAT; przedsiębiorcy powinni jedynie zadbać o to, by posiadali oczywiście posiaać aktualne wersje programów.
Należy podkreślić, iż przekazanie plików JPK_VAT za pomocą e-maila czy na nośniku danych (CD, DVD, klucz USB) nie będzie możliwe.
Kary za niewysłanie JPK_VAT
Należy zaznaczyć, że JPK_VAT jest deklaracją w rozumieniu art. 3 pkt 5 o.p., zgodnie z którym deklaracjami są również zeznania, wykazy, zestawienia oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci. W związku z tym, podatnikowi za niewywiązanie się z obowiązku złożenia deklaracji grożą sankcje z art. 80 § 1 ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 2137, z późn. zm., dalej: k.k.s.), zgodnie z którym kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej, podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych.
Zgodnie zaś z art. 80 § 3 k.k.s. w sytuacji złożenia nieprawdziwej informacji sprawca podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
W wypadku mniejszej wagi sprawca wskazanych powyżej czynów zabronionych podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. W razie wykroczenia skarbowego grzywna określana jest kwotowo.
W 2017 r. najniższa grzywna za przestępstwo skarbowe wynosi 666,70 zł, natomiast za wykroczenie skarbowe 200 zł.